Яшь буынга җиткерик

Минзәләнең данлыклы кешеләре турында кызыклы мәгълүматлары белән уртаклашты газета укучыбыз Рөстәм Шәймәрданов (халкыбыз Бөек Җиңүнең 70 еллыгына каршыларга әзерләнгән чорда бу бигрәк тә актуаль). Аларның берничәсен газета укучыларга да тәкъдим итәргә булдык.

Мине тарихи вакыйга­лар нык кызыксындыра. Шул темага кагылышлы китаплар укырга, аеру­ча документаль филь­мнар карарга яратам. Бигрәк тә үзебезнең җирлектәге данлыклы кешеләр, аларның кыл­ган гамәлләре, батырлы­кларына битараф кала алмыйм. Бөек Җиңүнең 70 еллыгы якынлашкан көннәрдә безнең бүгенге тыныч тормышыбыз бәрабәренә сугыш кыр­лары аша узган якташ­ларыбызны, аларның ба­тырлыкларын тагын бер кат күзаллыйбыз. Шулар арасыннан Советлар Со­юзы Герое Василий Гор­довка тукталыйк. Безнең буын мәктәп елларын­нан ук аның сугышчан батырлыклары турын­да белеп үсте. Гомумән, ул безнең районыбыз, республикабызның гына түгел, Россия горурлыгы да булырга тиешле шәхес дип саныйм.

Хәзерге яшь буын әлеге герой якташыбызның су­гышчан батырлыклары турында беләме икән? Сугыш геройлары ту­рында бик күп фильмнар караганым булды, әмма аларның берсендә дә Гор­дов турында тасвирлан мый (бәлки ялгышамдыр?) Интернеттан очраклы рәвештә “Растрелянные Герои Советского Союза” дигән китапка юлыктым, авторы Т.В.Бортаковский. Менә шунда герой як­ташыбыз турында да язылган. Әлеге китап­та Армия белән коман­далык итүчеләрне су­гышка кадәр башланган репрессияләүнең сугыш тәмамлангач та дәвам итүе, барлык атылган 12 Геройның да (шул исәптән В.Гордовның да), аларның гамәлләрендә җинаятьчелек булмау сәбәпле, аклануы турын­да да тасвирлана.

безнең өстәмә

Василий Гордов Беренче бөтендөнья сугышында катнаша. Гражданнар сугы­шы елларында Көнчыгыш һәм Көнбатыш фронтларда рота, батальон, полк белән командалык итә, Н.И.Махно хәрби формированиеләрен юк итүдә катна­ша. 1935 елда полковник званиесенә ия булган якташыбызга 1940 елда гене­рал-майор званиесе бирелә. Бөек Ватан сугышы башланганда Василий Никола­евичка фәкать 45 яшь кенә була. Башта штаб начальнигы, аннары командуюший булуын беләбез. 1942 елның августын­да Сталинград фронты белән идарә итә. Дөрес, тарихи документларда аның биредә берничә хата җибәрүе, шуның өчен фронт белән командалык итүдән читләштерелүе турында әйтелә. Соңрак 33 нче армия, аннары 3 нче гвардия арми­ясе белән командалык итә. Гордов коман­далыгындагы гаскәрләр Көнбатыш һәм Көньяк-Көнбатыш фронтларда сугышчан хәрәкәтләрдә, Сталинград өчен барган бәрелешләрдә, Ржевск-Вяземск, Спас- Деменск һәм Смоленск операцияләрендә, 1 нче Украина фронты составында Украи­на һәм Польшаны азат итүдә, Берлин һәм Прага операцияләрендә катнаша. Шәхси батырлыгы һәм героизмы өчен Василий Гордовка Советлар Союзы Герое исеме бирелә. Сугыштан соң ул (1945-1946 ел­ларда) Идел буе хәрби округы гаскәрләре белән командалык итә. Ике Ленин ордены, өч Кызыл Байрак ордены, өч 1 дәрәҗә Су­воров ордены, Кызыл Йолдыз, 1 дәрәҗә Кутузов орденнары, медальләр, шулай ук чит ил орденнары белән бүләкләнә. Бер­нинди нигезсез-нисез 1950 елда репрес­сия корбанына әверелә, 1954 елда акла­на, Герой исеме башка дәүләт бүләкләре белән кабаттан торгызыла.

Яшьләр автомобильләрендә талисман рәвешендә үз җирле- гебездән чыккан гене­рал-полковник Василий Гордовның фотосурәтен куеп йөртсә, бу чара як­ташыбызга карата бул­ган хөрмәтне, горурлык хисен арттырыр иде – Рөстәм Шәймәрданов шундый фикер әйтте. Геройның төсле фото­сын ясаттырып, үзем өләшем йөрер идем дип тә өстәде. Тагын бер теләге – Аю авы­лы белән Матвеевка арасындагы федераль трассада геройга һәйкәл ясап куелса, тарихыбыз­ны киңәйтүгә этәргеч ясар иде ул, диде.