Россия Федерациясендә, башка илләрдәге кебек үк, гражданнарны Ватан алдындагы аерым казанышлары өчен бүләкләү каралган. Мондый бүләкләргә медальләр, орденнар керә. Россиядә пенсиягә нинди орденнар һәм медальләр салынуы, ай саен күпме һәм нинди бүләкләр түләве, шулай ук нинди өстәмә ташламалар булуы турында бу мәкаләдә сөйләрбез.
Дәүләт премиясе лауреаты булган кешеләргә нинди түләүләр һәм ташламалар бирелә?
РФ Дәүләт бүләкләре-ул ил алдындагы казанышларны бүләкләүнең һәм тануның югары һәм мактаулы формаларының берсе. Дәүләт бүләкләрен бары тик Президент кына бирергә хокуклы, ә менә ведомство – Оборона министры, тик аларның статусы күпкә түбәнрәк. Дәүләт бүләкләре ияләренә төрле – гомерлек преференцияләр һәм ташламалар бирелү гаҗәп тә түгел.
Әгәр бүләкләнгән кеше үлеп китсә яки үлгәннән соң бүләкләнсә, аның тол хатыны һәм 18 яшькә кадәрге балигъ булмаган балалары пенсиягә хокуклы. Россия геройына социаль ташламалар да салынган, мәсәлән, бушлай стоматологик протезлау һәм медицина хезмәте күрсәтү, транспортта бушлай йөрү, торак субсидияләре һ. б.
Пенсиягә өстәмә нинди бүләкләр өчен билгеләнгән, ничек өстәмә алырга?
Пенсияләргә айлык матди түләү закон белән билгеләнгән һәм регламентлаштырылган. Казанышлары өчен бүләкләре булган гражданнар түләүләрне алу хокукы һәм түләү тәртибе җитә торган шартларны күрсәтеп, категория затлар исемлегендә чагылган бүләкләргә исәп тота алалар. Барлык акчалата түләүләр картлык, инвалидлык буенча яки тиешле еллар эшләгән өчен билгеләнгән пенсияләргә айлык өстәмә булып тора.
Хезмәт башы балигъ булмаган яшьтә булган затлар, хатын-кызлар өчен 35 һәм 40 ел хезмәт стажы булган очракта, Бөек Ватан сугышы елларына туры килә.
Төрле грамоталар, мактау билгеләре, федераль, ведомство эчендә, шулай ук төбәк дәрәҗәсендә бирелгән орденнар һәм медальләр белән бүләкләнгән, хатын-кызлар һәм ирләр өчен кимендә 20 һәм 25 ел эш стажы булган затлар.
Пенсиягә 250% тан 415% ка кадәр өстәмә бирүче орденнар һәм медальләр%
Һәр бүләк — гражданның Ватан алдындагы казанышларын тану гына түгел, орден яки медаль иясенә билгеле бер матди преференцияләр дә. Әйтик, Россия һәм СССР Геройлары ай саен дәүләттән 75 мең сумга якын акча ала. Ләкин башка бүләкләр пенсиягә ташламалар һәм өстәмә түләүләр бирә ала.
Әйтик, Россиянең иң югары бүләге, изге апостол Андрей Первозванный ордены, пенсиягә өстәмә 415% алу хокукын бирә. Әйтик, 2022 елда картлык буенча минималь пенсия 5283 сум тәшкил иткән, димәк, орден өчен өстәмә 21924 сум булачак.
Дан орденының тулы кавалерлары һәм 1 нче дәрәҗә «Ватан алдындагы хезмәтләре өчен» ордены ияләре мондый өстәмә түләүгә исәп тота ала. «Ватан алдындагы хезмәтләре өчен» орденының калган дәрәҗәләре өчен социаль пенсиянең 330% доп өстәмә түләү каралган.
Беренче чакырылган Изге Андрей ордены үз ияләрен дәүләт алдындагы шәхси казанышларын югары таныган кешеләр сафына куя. 2002 елның 4 мартындагы закон нигезендә орден кавалерлары база хезмәт пенсиясенең 415% күләмендә дәүләттән өстәмә акчалата түләүләргә хокуклы. Өч дәрәҗә Дан ордены һәм 1 дәрәҗә «Ватан алдындагы хезмәтләре өчен» ордены кавалерлары да шундый ук социаль ярдәмгә ия.
Югарыда санап үтелгән ташламалардан тыш, «Алтын Йолдыз» ордены кавалерларына дәүләт ай саен акча түли. 2022 елның 1 февраленнән, индексацияне исәпкә алып, сумма 65 619 сум тәшкил итә. Җирле хакимиятләр төбәк яки шәһәр бюджетыннан бүләкләнүчеләргә өстәмә түләргә хокуклы. Пенсия фондыннан түләүләр дә өстәлә. Аларның күләме-база социаль пенсиясенең 415%.
Әлеге Указны гамәлгә ашыруга бәйле чыгымнарны финанслауны әлеге Указның 1 пунктында аталган затларны акчалата тоту (акчалата канәгатьләндерү) өчен федераль бюджеттан бүлеп бирелә торган акчалар хисабына гамәлгә ашырырга.
Айлык премия шулай ук «Атказанган» һәм «Халык» сүзләреннән башланган полиция хезмәткәрләре өчен дә сизелерлек артты (элек аларга 10% һәм 20% ка, хәзер 50% ка арту каралган иде). Боерыкта берничә бүләк яки мактаулы исемнәре булган хезмәткәрләргә түләү бер нигез буенча гына башкарыла дип аныклана.
2010 елның көзендә имзаланган 1099 номерлы Президент Указы нигезендә ике исем кертелде. Бу «Россиянең атказанган укытучысы» һәм «Россиянең халык укытучысы». Моннан тыш, дәүләт бүләкләре арасында ике премия бар — Россия Президенты һәм Хөкүмәте.
Россиядә дәүләт бүләкләре-хәрби хезмәткәрләрне һәм гади гражданнарны бүләкләүнең иң югары формасы. РФ Президенты исемнәре, орденнары һәм медальләре тапшырыла, ведомство бүләкләре – Оборона министры. Бүләкләнгән затлар өстенлекләр, ташламалар һәм түләүләр ала.
Россия Федерациясендә, башка илләрдәге кебек үк, гражданнарны Ватан алдындагы аерым казанышлары өчен бүләкләү каралган. Мондый бүләкләргә медальләр, орденнар керә. Россиядә орденнар һәм медальләр өчен нинди түләүләр каралуы, шулай ук нинди өстәмә ташламалар булуы турында бу мәкаләдә сөйләячәкбез.
РФ Дәүләт бүләкләре исемлеге
Россия дәүләт бүләкләренә түбәндәге бүләкләр керә:
РФ Герое исеме;
РФ Хезмәт Герое исеме;
РФ орденнары һәм медальләре;
Россия Федерациясенең аерымлык билгеләре;
РФ мактаулы исемнәре.
Дәүләт бүләкләре Президент һәм вәкаләтле органнар тарафыннан аның кушуы буенча тапшырыла: дәүләт органнары җитәкчеләре, УП башлыклары, Президент вәкилләре, илчеләр һәм хәрби башлыклар
Россия Геройлары
Россия Герое статусын бирү механизмнарын 20.03.1992 елдан № 2553-1 РФ Законы җайга сала. Геройлар өчен ташламалар һәм преференцияләр Исемлеге 15.01.1993 ел, № 4301-1 РФ Законында бирелә. Бу исем тормышта да, үлгәннән соң да бирелә.
Геройлар гаиләләре дә өстәмә социаль гарантияләр ала.
Россия Геройлары түбәндәге преференцияләргә хокуклы:
Россия Пенсия фондыннан ай саен 36410 сум түләү (ташламалардан баш тарту түләүне 52500 сумга кадәр арттырырга мөмкинлек бирә);
салым ташламалары-дәүләт пошлиналарын, җир салымын (салым түләү чикләрендә), милек салымын түләүдән азат итү;
социаль ташламалар, мәсәлән, бушлай медицина хезмәте күрсәтү, стоматологик протезлау, транспорт ташламалары, коммуналь чыгымнарны 30% ка түләү ташламалары, торак субсидияләре;
торак алу яки төзү өчен дәүләт ярдәме һәм башка ташламалар.
РФ Хезмәт Герое
Хезмәт Герое исеменә дәүләт үсешенә зур өлеш керткән, хезмәт батырлыклары күрсәткән затлар бирелә. Бу исем РФ Президентының 29.03.2013 № 294 Указы белән билгеләнгән. Хезмәт Геройлары Герб, Россия флагы һәм грамотасы булган «алтын йолдыз» ала.
РФ Хезмәт Герое исемендә гражданнар түбәндәге преференцияләргә хокуклы:
бушлай дәвалау һәм дарулар;
шифаханәләрдә һәм ял йортларында елына бер тапкыр ял итәләр;
җәмәгать транспортында ташламалы йөрү;
50% тимер юл һәм авиатранспорт билетларына ташламалар;
коммуналь түләүләр өчен 30% тан 100% ка кадәр;
аерым салымнар һәм дәүләт пошлиналарын түләүдән азат итү;
торакны капиталь ремонтлау, төзелеш материаллары алу;
ел саен үз хисабына бирелә торган 21 көнгә өстәмә ял;
шәһәр тибындагы бистәләрдә 20шәр сутый һәм төзелеш өчен 40 сутый участок;
100 л га кадәр ягулык чыгымнарын компенсацияләү.
РФ Хезмәт Геройлары социаль пенсиянең 415% күләмендә ай саен түләнә, өстәмә пособие – 16000 сум.
РФ орденнары һәм медальләре
Хәзерге бүләкләү системасына 7 орден һәм 10 медаль керә, алар Президент Указы белән расланган тәртиптә бирелә.
РФ Герое «Алтын Йолдыз» ;
Беренче Чакырылган Андрей Ордены;
Изге Джордж Ордены;
"Ватан алдындагы хезмәтләре өчен»;
Жуков Ордены;
«Батырлык»;
"Хәрби хезмәтләре өчен»;
"Мактау»;
«Дуслык»;
Георгий тәресе
"Ватан алдындагы хезмәтләре өчен»;
"Батырлык өчен";
Суворов, Жуков, Ушаков, Нестеров Медальләре;
"Ирекле Россия сакчысы";
"Җәмәгать тәртибен саклауда казанышлары өчен»;
"Дәүләт чиген саклауда аерма өчен»;
"Һәлак булучыларны коткарган өчен";
"Камил хезмәт өчен"
Аерым медаль, орден ияләренә нинди ташламалар, түләүләр һәм преференцияләр бирелүен карап чыгыйк
Бүләкләнгән гражданнар ике төрле матди бүләк ала:
бер тапкыр түләү-5 хезмәт хакы;
5% гражданин пенсиягә чыкканчы түләнә торган окладка өстәмә.
Бүләк алучы киләсе стимулга хокуклы:
бер тапкыр түләү-5 хезмәт хакы;
эштән азат ителгәндә түләнә торган пособиене 20 елга кадәр хезмәт хакы алганда 3 окладка кадәр арттыру;
20 елдан артык хезмәт күрсәткәндә түләүне 8 елга кадәр арттыру
Орденнар тапшырудан тыш, 3 нче оклад күләмендә матди ярдәм мактаулы исем белән, президент бүләкләгәндә 2 нче оклад, Хөкүмәт бүләкләвендә 1 нче оклад белән бүләкләнгәндә карала
РФ Дәүләт һәм ведомство бүләкләре өчен акчалата түләүләр каралган?
Дәүләт яки ведомство дәрәҗәсендә бирелгән Медаль, орден һәм грамота – танылу һәм хөрмәт символы булган зур бүләкләү тантанасы гына түгел. Бу шулай ук премиягә лаек булган өстенлекләр һәм акчалата түләүләр.
РФ Дәүләт бүләкләре түбәндәге төр булырга мөмкин
«Россия Федерациясе Герое» исеменә «Алтын Йолдыз» медале - аерым батырлык билгесе
Гражданнарга»дәүләт һәм халык алдында геройларча батырлык кылуга бәйле казанышлар өчен " тапшырыла:
Россия Пенсия фондыннан ай саен түләү: 36410 сум (ташламалардан баш тартканда, түләү 52500 сумга кадәр арта).
Социаль һәм салым ташламалары: ТКХ хезмәтләренә ташламалар (30%), транспорт ташламалары, медицина учреждениеләрендә түләүсез хезмәт күрсәтү, дәүләт пошлиналарын һәм җир салымын түләүдән азат итү (салым түләү чикләрендә).
Торак алуда һәм төзелештә дәүләт ярдәме.
"Россия Федерациясе Хезмәт Герое»алтын медале
Хезмәт батырлыклары, дәүләт үсешенә саллы өлеш керткәне өчен гражданнарга тапшырыла: