Татарстанның яңа сезон сатып алулары тенденцияләре: аграрийларга нәрсәне истә тотарга кирәк.
Мәскәү, 2025 елның 19 декабре – Үсемлекчелек тармагы елны төп культуралар җитештерүнең рентабельлелегенең кискен кимүе, кредит ресурсларының чикләнгән булуы һәм әйләнештәге акча җитмәү шартларында тәмамлый. Аграрийлар чыгымнарны оптимальләштерү һәм үз предприятиеләренең финанс тотрыклылыгын арттыру юлларын эзлиләр. Бу, үз чиратында, киләсе сезонга үсемлекләрне саклау чараларын (ҮСЧ) сатып алу стратегиясен билгели. АО Фирма «Август» ҮСЧ-га булган агымдагы ихтыяҗның үзенчәлекләрен анализлады һәм үсемлекчелек продукциясе җитештерүчеләренә киләсе уңышны саклау өчен препаратлар сатып алганда истә тотарга кирәкле пестицид базарындагы төп тенденцияләрне билгеләде.
Традицион рәвештә яңа сезонда СЗР белән тәэмин итү контрактларын төзү алдан башлана: алдагы елның җәендә һәм көзендә. Иртә контрактлаштыруга тотрыклы тенденция 2021–2023 елларда күзәтелде, бу аграрийларның шул чорның тотрыксыз базар шартларында куркынычларны киметү омтылышы белән бәйле иде, шул ук вакытта – җитәрлек финанс тәэминаты булганда. Хәзерге вакытта бу тенденция сизелерлек кимрәк – иң беренче чиратта, күпчелек игенчеләрнең түләү сәләтенең кимүе белән бәйле.
«Агымдагы елның авырлыклары үсемлекчелек тармагы проблемаларын катлауландырды. Берничә төбәктә, традицион рәвештә аграр булган Краснодар крае һәм Ростов өлкәсе кебек, корылык җитди зыян китерде. Әмма уңышлылык югары булган урыннарда да керемнәр белән хәл канәгатьләнерлек түгел. Түбән бәяләр һәм тотрыксыз сорау аркасында төп авыл хуҗалыгы культуралары – беренче чиратта ашлыклар – быел, кызганычка каршы, диярлек табыш китермәде. Займ акчаларына керү чикләнгән: ташламалы кредитлар күләме җитәрлек түгел, ә коммерция кредитлары, исәпләү ставкасының кайбер төзәтмәләренә карамастан, бик кыйммәт булып кала. Нәтиҗәдә, хуҗалыкларның күп өлешенең түләү сәләте сизелерлек кимеде. Бу, шул исәптән, йөкләмәләрне үтәүгә дә йогынты ясады: СЗР җитештерүчеләре буларак, без аграрийларның элек китерелгән препаратлар буенча дебитор бурычларын акрынрак ябуын, түләүләрне кичектерүне ешрак соравын күрәбез. Күп агропредприятиеләр үсеш планнарын яңадан карыйлар, иң беренче чиратта чәчү мәйданнары структурасы өлешендә – табышлырак культураларга күчү потенциалын бәялиләр. Бу киләсе сезонга чәчүләрне саклау стратегиясен билгеләүне катлауландыра, иртә контрактлашу мөмкинлекләрен чикли – шул рәвешле кичектерелгән сорау тудыра. Безнең бәяләүләр буенча, авыл хуҗалыгы товар җитештерүчеләренең төп өлеше СЗР сатып алу турында карарны 2026 елның гыйнвар–февраль айларында кабул итәчәк», – дип аңлата хәлне АО Фирма «Август»ның маркетинг һәм сату буенча директоры Дмитрий Плишкин.
Кичектерелгән ихтыяҗ формалаштыруның өстәмә факторы булып сатып алуларны ваклау тенденциясе тора, ул узган елда ачык күренде һәм быел да саклана. «Сәбәп шул ук: аграрийларның чикләнгән финанслар белән акыллы идарә итәргә омтылышы. Бюджет иң беренче чиратта традицион рәвештә алдан түләүле мәкаләләргә юнәлтелә: орлыклар һәм ашламалар – бу сегментларда товар кредитлавы диярлек юк, ә сатып алуларны кичектерү мөмкин түгел. Бер үк вакытта СЗР сатып алу карашы тагын да сыгылмалы, этаплы була бара. Чәчү эшләре алдыннан һәм вакытында кирәкле гербицидлар һәм протравительләрне хуҗалыклар алдан ук сатып алырга тырыша. Фунгицидлар һәм инсектицидлар сатып алу карарлары бераз соңрак кабул ителә, кырдагы фактик хәлдән һәм саклау чаралары күләмен төзәтү мөмкинлегеннән чыгып», – дип аңлата эксперт.
Мондый стратегия, шул исәптән, Россия пестицидлар базарындагы тотрыклы хәл белән дә хуплана. Озак вакыт дәвамында ул «сатып алучы базары» булып кала һәм эчке җитештерүнең интенсив үсеш шартларында һәм югары конкурентлы мохиттә эшли, бу исә продукциянең киң ассортиментын тәэмин итәргә һәм бәяләрне тоткарларга мөмкинлек бирә. Шулай итеп, «Август»ның төп товар позицияләре буенча прайс-листы, барлык препарат төркемнәрен дә кертеп, узган ел белән чагыштырганда диярлек үзгәрмәде.
Шул ук вакытта, глобаль СЗР дефициты һәм аның барлыкка килү өчен шартлар булмауга карамастан, бүгенге көндә югары операцион куркынычлар шартларында эшләүче эчке пестицид базары, гомумән алганда, форс-мажор хәлләргә оператив һәм сыгылмалы рәвештә җавап бирү мөмкинлекләрендә чикләнгән. Бу препаратларны ашыгыч рәвештә китерү кирәк булганда кыенлыклар тудырырга мөмкин. Август" эксперты потенциаль кыенлыкларның нәрсә белән бәйле булуын аңлата.
"Кытайда, пестицидларның төп чимал компонентлары җитештерелә торган актив матдәләр синтезы тармагы, инде берничә ел минималь рентабельлек белән эшли. Җитештерүчеләр чыгымнарны оптимальләштерәләр, шул исәптән артык куәтләрне вакытлыча туңдыру хисабына. Мондый шартларда теләсә нинди стандарт булмаган хәл (мәсәлән, кинәт ихтыяҗ арту, линиянең сафтан чыгуы һ.б.) аерым актив матдәләргә дефицит һәм кискен бәя артуын китереп чыгарырга мөмкин. Мондый күтәрелешләр быел инде күзәтелде – аерым алганда, клетодим һәм глифосат буенча", – дип сөйли Дмитрий Плишкин.
Ул шулай ук намуссыз җитештерүчеләр белән бәйле мөмкин проблемаларга игътибар итә: чыгымнарны киметү омтылышында алар составларның чисталык нормаларын бозарга, препарат формаларының компонентлары белән эксперимент ясарга, ПАВларны экономияләргә һ.б. мөмкин, бу продукциянең кулланучылык сыйфатларын начарайта. "Август" мондый куркынычларны ышанычлы партнерлар белән эшләп һәм Кытайда һәр этапта контрольдә тотыла торган үз актив матдәләр җитештерүе белән нейтральләштерә.
Россиядә СЗР җитештерүчеләре дә конкурентлы финанслау һәм чикләнгән финанс ресурслары шартларында чыгымнарны оптимальләштерергә мәҗбүр. Төп юнәлешләрнең берсе – склад запасларын оптимальләштерү. Бүгенге җитештерү икътисады шартларында зур д.в. һәм әзер препаратлар резервларын тоту бик чыгымлыга әйләнә. Элек зур товар запаслары (бигрәк тә инсектицидлар, фунгицидлар) формалаштыру кабул ителгән иде, чөнки авыруларның таралуына яки базар ситуациясенең үзгәрүенә оператив җавап бирү өчен кирәк иде, хәзер исә мондый резервлар кими – бигрәк тә аз тоннажлы һәм аз табышлы продукция буенча.
Шул ук вакытта товар логистикасы катлауланды: элек д.в. Кытайдан формуляция заводына китерү уртача бер ай тирәсе вакыт ала иде, хәзер исә бу вакыт 2–3 айга кадәр артты. Шул ук вакытта контейнерларның барлык этапларда тоткарлану очраклары ешайды – Кытайда, чиктә, Россия буенча ташу вакытында. Тышкы икътисади эшчәнлеккә таләпләрнең көтелмәгән үзгәрүе өстәмә куркынычлар тудыра: теләсә кайсы вакытта яңа чикләүләр барлыкка килергә мөмкин, алар түләүләрнең тоткарлануына һәм китерү срокларының артуына китерә ала.
«Бүгенге шартларда СЗР сатып алу өчен планлы якын килү – киләсе авыл хуҗалыгы сезонына әзерләнү өчен өстенлекле стратегия. Алдан заказ бирү үзенә күрә «тотрыклылык сатып алу» булып тора: ул алдан запаслар формалаштырырга, җирле дефицитлар куркынычыннан качарга һәм контрактларның иң отышлы шартларын билгеләргә мөмкинлек бирә», – дип нәтиҗә ясый Дмитрий Плишкин.
Август» үз ягыннан партнер-аграрийларга кирәкле күләмнәрне, ышанычлылыкны һәм препаратларны вакытында китерүне гарантияләү өчен барлык көчләрен куя. Быелның июнь аенда ук чимал компонентларын сатып алу башланды, ә сентябрьдә компаниянең формуляция заводлары киләсе сезон өчен продукция чыгаруны башлады. Яңа циклның беренче өч ае нәтиҗәләре буенча җитештерү алга киткән темплар белән бара: узган елның шул ук күрсәткече белән чагыштырганда гомуми +7 %.
Растениечелек өлкәсендәге катлаулы икътисади хәлгә карамастан, «Август» 2026 елда препаратлар белән эшкәртү мәйданнарының кимүен көтми. Пестицид тармагы белгечләре һәм бәйсез консалтинг компанияләре фаразларда бер фикердә: эчке СЗР базары уртача вакытлы перспективада үсәчәк (экстремаль тышкы тетрәнүләр булмаганда). Бу тенденциянең тотрыклылыгының төп факторларының берсе – авыл хуҗалыгы җитештерүенең рентабельлелеге чәчүлекләрне саклау сыйфатына турыдан-туры бәйле булуы.
Шул ук сәбәптән, Дмитрий Плишкин билгеләп үткәнчә, җаваплы аграрийлар хәтта чыгымнарны киметү кирәк булганда да, продукция сыйфатын гарантияли торган тикшерелгән җитештерүчеләр һәм тәэмин итүчеләр белән эшләргә өстенлек бирәләр. «Кайбер хуҗалыклар аналогларны сынап карыйлар – тәҗрибәле сынаулар үткәрәләр, ләкин ышанычлы чишелешләрдә экономия көтелгән нәтиҗәләрне акламый. Бу СЗР базары структурасының күпьеллык тотрыклылыгы белән дә раслана: анда тәэмин итүләрнең якынча 70 % ын биш әйдәп баручы компания тәэмин итә. Уенчылар арасында җирле яңадан бүлүләр күзәтелә, ләкин сыйфатлы продукция җитештерүче төп җитештерүчеләр үз позицияләрен саклап калалар. Күпчелек игенчеләр СЗРда экономия уңышка критик йогынты ясарга мөмкин икәнен яхшы аңлыйлар. Гади мисал: хәтта ашлыкларны саклау чыгымнарын 10 % ка киметкәндә дә, күп очракта гомуми чыгымнар структурасында экономия 1 % тан артмаска мөмкин, ә җитештерүгә салынган инвестицияләрнең бөтен күләме куркыныч астында кала», – ди эксперт.
Бер вакытта ук Россия пестицидлар базарында тәкъдимнең тулылыгы һәм кискен бәя конкуренциясе шартларында СЗР сатып алу карарына йогынты ясаучы факторлар исемлеге артты. Хәзерге сорауның аерым үзенчәлеге – клиентлар өчен традицион параметрларның (бәяләр, түләү шартлары, товар кредитлау мөмкинлеге) гына түгел, өстәмә хезмәтләрнең дә әһәмияте. «Август» СЗР куллануның тулы технологик озатуын тәэмин итә, һәм соңгы бер ярым елда бу өлкәдә мөмкинлекләрен шактый киңәйтте. Мәсәлән, Үзәк федераль округта тарату үзәгенең эшләтеп җибәрелүе макрорегионда СЗР тәэмин итүнең оперативлыгын арттырды. Татарстанда зур элеватор комплексларының файдалануга кертелүе аграрийларга препаратларны саклау һәм уңышны күчерү хезмәтләре белән тәэмин итү программаларын тәкъдим итәргә мөмкинлек бирде. Яңа фәнни-тикшеренү үзәгенең эше төбәк агролабораторияләренең методик һәм технологик базасын ныгытачак, бу СЗР куллану буенча тәкъдимнәр бирүне тизләтәчәк. Август-Полимер» заводының төзелешен тәмамлау уңышны ашлык капчыкларында саклауның нәтиҗәле технологиясе белән базарга чыгарга мөмкинлек бирде. «Компания клиентларга комплекслы ярдәм күрсәтүгә басым ясый, ышанычлы авыл хуҗалыгы культураларын саклау чишелешләрен тәкъдим итеп кенә калмыйча, агропроизводствоның нәтиҗәлелеген арттырырга да ярдәм итә», – дип нәтиҗә ясый эксперт.
Компания турында белешмә:
АО Фирма «Август» – үсемлекләрне саклау өчен химик чаралар эшләү, җитештерү һәм мәгълүмати-технологик ярдәм күрсәтү буенча алдынгы Россия компаниясе. Компания 1990 елда оештырылган, хәзерге вакытта ул РФның мөһим аграр төбәкләрендә 60 вәкиллеккә ия һәм 280 мең гектардан артык гомуми мәйданлы авыл хуҗалыгы җирләре банкы белән идарә итә. «Август» шулай ук ерак чит илләрдә актив эшчәнлек алып бара, дөньяның 30 илендә (алар арасында Латин һәм Үзәк Америка, Африка һәм Якын Көнчыгыш дәүләтләре) тәкъдим ителгән. Компаниянең җитештерү базасына Татарстан Республикасында, Чуашстан Республикасында, шулай ук Беларусь Республикасында һәм Кытай Халык Республикасында урнашкан 4 завод керә. Август»та үзенең фәнни-тикшеренү үзәге булдырылган, аның белгечләре 150дән артык яңа рецепт эшләгән һәм 50дән артык уйлап табу патенты алган. Компания шулай ук шәхси ярдәмче хуҗалыклар өчен продукция җитештерү һәм сату буенча ил лидеры булып тора, бу аңа өч тапкыр «Россиядә №1 Марка» премиясе бирелү белән раслана.